Podsumowanie półrocza w Ministerstwie Cyfryzacji

Przedstawiam najważniejsze aktywności resortu w minionym półroczu:

KLUCZOWE USTAWY

Kluczowe ustawy mają charakter systemowy i wzajemnie komplementarny. Dotyczą całego spectrum nowoczesnej cyfrowej gospodarki, zarówno przedsiębiorców jak i obywateli.

• Uchwalona została Ustawa o ponownym wykorzystaniu informacji sektora publicznego. Ustawa ta otwiera możliwość korzystania przez wszystkich obywateli i przedsiębiorców z danych gromadzonych przez jednostki publiczne. Przy wykorzystaniu publicznych danych będą powstawać nowe produkty, usługi czy aplikacje, a co za tym idzie, innowacyjna gospodarka i miejsca pracy. Odpowiednio przygotowane dane, nadające się do ponownego wykorzystywania, są dziś traktowane na  równi z kapitałem lub siłą roboczą. Dostęp do danych czy szerzej do informacji jest także podstawowym instrumentem kontroli społecznej nad działalnością państwa, zwiększa odpowiedzialność i transparentność działań administracji oraz zwiększa możliwość partycypacji obywateli w sprawowaniu władzy. Wczoraj rozpoczęliśmy konsultacje Programu Otwierania Danych Publicznych który ma służyć pełniejszemu wykorzystaniu potencjału informacji gromadzonych przez administrację.
• Na końcowym etapie prac parlamentarnych znajduje się projekt zmian w ustawie o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych. Ta oczekiwana od trzech lat nowelizacja ma kluczowe znaczenie dla inwestorów, którzy budują sieci szerokopasmowe, w szczególności w obszarach pozbawionych nowoczesnej infrastruktury. Ustawa ma wspierać inwestycje ze środków unijnych i krajowych przewidziane do 2022 r. i wdrażać dyrektywę w sprawie środków mających na celu zmniejszenie kosztów realizacji szybkich sieci łączności elektronicznej Wejście ustawy w życie planowane jest na 1 lipca 2016.
• We współpracy z Ministrem Rozwoju przygotowaliśmy projektu ustawy o usługach zaufania, identyfikacji elektronicznej oraz zmianie niektórych innych ustaw. Implementowane w niej Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym umożliwia przedsiębiorcom z całej UE, w tym z Polski, potwierdzanie elektronicznej tożsamości i uwierzytelnianie transakcji na całym europejskim rynku. Wejście w życie przewidziane na lipiec 2016.

DOKUMENTY STRATEGICZNE

Dokumenty strategiczne miały na celu nadanie działaniom ministerstwa przejrzystości i odpowiedniego impetu. Dotyczą dwu najważniejszych dziedzin działalności MC: informatyzacji i cyberbezpieczeństwa w sektorze cywilnym i obrocie gospodarczym.

• Opracowany został dokument „Kierunki Działań Strategicznych Ministra Cyfryzacji w obszarze informatyzacji usług publicznych”. Nakreśla on działania, jakie ministerstwo ma zamiar podjąć, by uporządkować obecny chaos kompetencyjny w cyfryzacji, nadrobić zaległości w zakresie budowy przyjaznej dla obywateli e-administracji i doprowadzić do sytuacji, że każdy obywatel, organizacja czy przedsiębiorca będzie mógł w prosty sposób załatwić drogą elektroniczną dowolną sprawę na styku z administracją. W dokumencie wskazanych zostało pięć zasad, na jakich powinno być oparte cyfrowe państwo, a także wyznaczone zostały szczegółowe kierunki strategiczne. Dokument został szeroko skonsultowany społecznie i w toku tych konsultacji uzyskał bardzo pozytywne oceny.
• Bezpieczeństwo obywateli w sieci, w szczególności ich bezpieczeństwo ekonomiczne oraz bezpieczeństwo ich danych osobowych i prywatności jest jednym podstawowych priorytetów resortu. Przygotowane zostały Założenia Strategii Cyberbezpieczeństwa. Do tej pory zabezpieczenia w tym zakresie pozostawały niewystarczające, co było przedmiotem już dwu raportów Najwyższej Izby Kontroli. Usprawniane są także rozwiązania koordynacyjne, organizacyjne i instytucjonalne mające zapewnić bezpieczeństwo danych w administracji i sektorach biznesu, szczególnie należących do infrastruktury krytycznej, jak finanse, energetyka czy transport. Trwają prace nad wytycznymi dla organów administracji państwowej w zakresie zabezpieczenia systemów infomatycznych administracji (sierpień 2016) i ustawą o cyberbezpieczeństwie (grudzień 2016).

PROGRAMY STRATEGICZNE

Wszystkie programy strategiczne inicjowane przez MC są prowadzone ponadresortowo, żeby likwidować silosowe zarządzanie państwem.

• Z inicjatywy MC wspólnie z Ministerstwem Rodziny Pracy i Polityki Społecznej, ZUS oraz sektorem bankowym przygotowana została możliwość składania wniosków o wypłatę świadczenia 500+ drogą elektroniczną. Już pierwszego dnia kanałem on-line złożonych zostało 100 tys. wniosków. Obecnie jest ich ponad pół miliona. Znaczy to, że obywatele, którzy zdecydowali się na skorzystanie z takiego kanału składania wniosków nie musieli stać w kolejkach i mogli to zrobić w wygodny dla siebie i bezpieczny sposób. W ekosystemie podmiotów, zapewniających obywatelom szybki dostęp do usług e-administracji, znajdzie się też Poczta Polska i operatorzy telekomunikacyjni, z którymi toczą się rozmowy na temat wykorzystania potencjału ich sieci i usług.
• Rozpoczęły się prace międzyresortowe z Ministrem Zdrowia i Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji związane z wyborem nowoczesnej koncepcji dokończenia projektu dowodu osobistego z warstwą elektroniczną (Pl.ID). Na skutek opóźnień w poprzednich latach będzie on musiał zostać sfinansowany z budżetu państwa. Dowody z warstwą elektroniczną Polacy dostaną najpóźniej w marcu 2019 roku.
• Wspólnie z Ministrem Edukacji Narodowej i Ministrem Nauki i Szkolnictwa Wyższego prowadzimy prace nad ogłoszonym w grudniu projektem wprowadzenia do szkół nauki programowania. Pilotaż ma ruszyć już po wakacjach, od 2017 roku nauka kodowania wejdzie do wszystkich szkół.
• Trwają prace nad zmianami Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa (POPC), który realizować będziemy do 2020 roku, by scyfryzować zasoby administracji, nauki i kultury oraz każdemu Polakowi zapewnić dostęp do szerokopasmowego Internetu. W Wspólnie z Ministrem Edukacji Narodowej został przygotowywany program „Internet dla szkół”, którego realizacja skończy się w 2017 roku podłączeniem wszystkich szkół do bardzo szybkiej sieci szerokopasmowej i wyposażeniem placówek w nowoczesny sprzęt. Do ponad 30 tys. podstawowych i ponadpodstawowych placówek edukacyjnych rozesłana została ankieta dotycząca dostępności i wykorzystania w nich Internetu, została przeprowadzona wycena realizacji programu, w najbliższych dniach rozpoczynamy konsultacje a w ostatnim miesiącu uruchomiliśmy pilotaż na Mazowszu i Podlasiu obejmujący superszybkim internetem 20 szkół poza dużymi miastami.  Wyniki i doświadczenia z tego pilotażu będą służyły w projekcie, którego zasięgiem objęta zostanie cała Polska już w 2016 r.
• Inicjatywa cashless/paperless zmierza do zwiększenia obrotu bezgotówkowego w gospodarce i eliminacja papieru z procedur administracyjnych. Inicjatywa jest prowadzona wspólnie z Ministrem Rozwoju oraz innymi resortami (np. Ministrem Finansów i Ministrem Zdrowia). Zadania inicjatywy to wypracowanie koncepcji katalogu e-usług publicznych oraz standardu dostarczania tych usług online; wypracowanie koncepcji tożsamości cyfrowej oraz usług zaufania; upowszechnienie stosowania elektronicznych płatności i dokumentów w procesie transakcji i rozliczeń w sferze administracji publicznej i gospodarki. Planowane jest wdrożenie rozwiązań w końcu 2017r., niektórych w 2018 r.
• Przygotowano Program Współpracy Ministerstwa Cyfryzacji z Organizacjami Pozarządowymi, który zostanie jeszcze w maju skierowany do konsultacji z NGO-mi. Program tworzy ramy stałej współpracy MC z trzecim sektorem.

DZIALANIA NAPRAWCZE W INFORMATYZACJI

• Kolejny cel to uporządkowanie procesów informatyzacji Państwa poprzez ich konsolidację, centralizację oraz obniżenie kosztów wytworzenia i utrzymania systemów teleinformatycznych oraz ich integracja dla dobra obywateli oraz interesu Skarbu Państwa i sprawności funkcjonowania administracji publicznej. W tym celu opracowano narzędzia horyzontalnej kontroli Ministra Cyfryzacji nad procesami cyfryzacji administracji. Pierwszym i najpilniejszym zadaniem jest optymalizacja wydatków na informatyzację i cyfryzację ze środków unijnych w ramach Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa, następnie wszelkich wydatków administracji publicznej i jednostek publicznych na informatyzację i cyfryzację. Baza Aktywnych Systemów Informatycznych Administracji (BASIA), (pierwsza inwentaryzacja zasobów IT) jest narzędziem Ministra Cyfryzacji, które pozwoli na efektywne wykorzystanie zbudowanych w poprzednich latach w administracji i jednostkach naukowych zasobów informatycznych, w połowie niewykorzystywanych. Dotychczas brak takiej koordynacji powodował powielanie wydatków i nieefektywne wykorzystanie istniejących zasobów. Ponadto, nadzorowi będzie podlegała architektura informatyczna państwa i kontrakty na wykonanie zadań IT w obszarze administracji. Program nadzoru będzie skierowany do Rady Ministrów w czerwcu 2016.

• Rozpoczął się proces naprawy kluczowych systemów informatycznych Państwa, takich jak system ePUAP2, który służy do komunikacji obywateli z administracją i ma stać się „silnikiem” dla portalu OBYWATEL.GOV.PL, który będzie jedną bramą do administracji. Naprawie podlega także system Źródło, będący częścią rejestrów państwowych i służący obsłudze aktów stanu cywilnego, oraz CEPIK2, opóźniony o rok w stosunku do pierwotnej daty oddania do użytku. Oprócz systemów należących i prowadzonych obecnie przez MC, działania naprawcze lub doradcze prowadzone są w wielu resortach i centralnych organach państwa, przykładowo podlega im eZdrowie czy ZUS.