Przyspieszenie wejścia w życie przepisów dotyczących systemu CEPiK 2.0

Obecna nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym, co do zasady, przyspieszy wejście w życie przepisów dotyczących systemu Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK 2.0), w zakresie odnoszącym się do Centralnej Ewidencji Pojazdów (CEP).

Przepisy dotyczące CEP zaczną obwiązywać od 30 października 2017 r. Jest to efektem działań naprawczych, podjętych wobec sytemu CEPiK 2.0, których jednym z elementów jest etapowe uruchomianie jego zmodernizowanej wersji. Poprzednia nowelizacja przepisów zakładała, że zmodernizowany system CEPiK 2.0 zostanie całościowo uruchomiony 4 czerwca 2018 r. CEPiK jest jednym z najczęściej używanych przez obywateli systemów informatycznych, służących przede wszystkim kierowcom i poprawie bezpieczeństwa ruchu drogowego.

W nowych regulacjach założono, że od 30 października 2017 r. za badanie techniczne dopuszczające pojazd do ruchu trzeba będzie zapłacić przed jego przeprowadzeniem. Przewidziano jednak wyjątek od tych przepisów, wprowadzając regulację, która umożliwi wniesienie opłaty za badanie techniczne i opłaty ewidencyjnej po przeprowadzeniu badania technicznego pojazdu – w przypadku rozliczenia tej usługi na podstawie faktury VAT z odroczonym terminem płatności. Rozwiązanie to ułatwi działalność przedsiębiorcom, np. zarządzającym flotą samochodową.

Doprecyzowano i zwiększono zakres danych wprowadzanych do Centralnej Ewidencji Pojazdów. Zdecydowano, że do CEP będą trafiać informacje o zabezpieczeniach na pojeździe, w tym jego zajęciu przez organ egzekucyjny czy zabezpieczeniu majątkowym. Informacje takie są istotne dla potencjalnych nabywców pojazdów, którzy mogą się z nich dowiedzieć o ograniczonym prawie właściciela do dysponowania własnym autem.

Zdecydowano, że obok zakładów ubezpieczeń także Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) będzie zobowiązany do przekazywania CEP informacji o szkodach istotnych do jakich doszło w aucie podczas wypadku – w przypadku pojazdów nieubezpieczonych. Szkodę istotną zdefiniowano jako „szkodę w zakresie elementów układu nośnego, hamulcowego lub kierowniczego pojazdu, mającą wpływ na bezpieczeństwo ruchu drogowego i kwalifikującą pojazd do dodatkowego badania technicznego, która została stwierdzona przez UFG lub przez zakład ubezpieczeń, w związku z otrzymanym jej zgłoszeniem z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia”. Szkody istotne będą wpisywane do CEP od 4 czerwca 2018 r.

Jednocześnie od 30 października 2017 r. Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu będą udostępniane dane zgromadzone w Centralnej Ewidencji Kierowców (CEK), w zakresie niezbędnym do realizacji przez niego zadań ustawowych.

Szczegółowy zakres danych udostępnianych UFG zostanie określony w rozporządzeniu (będzie to ten sam katalog danych, który określono w przepisach aktów wykonawczych oczekujących na wejście w życie 4 czerwca 2018 r.).  Zmiana ta umożliwi UFG efektywniejsze zwalczanie przestępczości ubezpieczeniowej, skuteczniejsze i sprawniejsze likwidowanie szkód przez zakłady ubezpieczeń, a także zapewni większe możliwości identyfikowania pojazdów nieubezpieczonych.

W nowych regulacjach przewidziano również możliwość zatrzymywania przez Straż Graniczną (SG) dowodów rejestracyjnych pojazdów i pozwoleń czasowych na prowadzenie auta.

W rezultacie SG będzie przekazywać do CEP informacje o zatrzymanych dowodach rejestracyjnych oraz pozwoleniach czasowych. Rozwiązanie to pozwoli SG na szybszą realizację czynności służbowych (usprawnienie kontroli i szybsze jej zakończenie) – bez konieczności angażowania przedstawicieli innych służb (oczekiwanie na drugiego funkcjonariusza wydłuża kontrolę, a kierowcy – czas podróży). Obecnie funkcjonariuszom SG przysługują niemal wszystkie uprawnienia Policji z obszaru kontroli ruchu drogowego, z wyjątkiem prawa do zatrzymywania dokumentów (oprócz Policji, dowody rejestracyjne mogą zatrzymywać – w szczególnych przypadkach – żołnierze Żandarmerii Wojskowej i inspektorzy Inspekcji Transportu Drogowego).

Projekt przyspiesza również wejście w życie rozwiązań, które poprawią jakość i poprawność danych przyjmowanych do CEP. Zostaną wyeliminowane takie nieprawidłowości jak m.in.: nieaktualne informacje o statusie dokumentu (np. czy prawo jazdy zostało zatrzymane/zwrócone), brak informacji o umowie OC, czy brak kompletnych informacji o pojeździe (np. o jego wyrejestrowaniu lub zbyciu/nabyciu).

Ujednolicone zostaną zasady wprowadzania danych do CEP w drodze teletransmisji przez podmioty do tego zobowiązane. Uruchomione zostaną nowe interfejsy dostępowe z pełnym zakresem danych z CEP. Dla podmiotów uprawnionych do danych z CEPiK 2.0 tryb teletransmisji będzie obowiązkowym trybem komunikacji, wnioski papierowe będą uwzględniane jedynie w przypadku awarii systemu elektronicznego.

Po wprowadzonych zmianach oczekuje się podniesienia bezpieczeństwa obrotu pojazdami na rynku wtórnym przez poszerzenie zakresu danych udostępnianych na ich temat z CEP oraz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego.

Projekt przywraca również obowiązek przekazywania przez producentów i importerów pojazdów danych dotyczących homologacji do elektronicznego katalogu marek i typów pojazdów, który poprawi jakość danych zgromadzonych w tym katalogu (zacznie obowiązywać po 12 miesiącach od daty wejścia znowelizowanych przepisów w życie).

Przewidziano też zmiany, które spowodują wyeliminowanie barier prawnych przy udostępnianiu danych z CEK i CEP na portalu dane publiczne.gov.pl i w dalszym ich wykorzystywaniu przez każdego zainteresowanego. Za pośrednictwem interfejsu programistycznego API, dostęp do danych z CEK i CEP ma następować w drodze teletransmisji w sposób zautomatyzowany – bez konieczności składania wniosku przez zainteresowanego. Dane udostępniane za pośrednictwem API będzie można uzyskać bezpłatnie, i to zarówno do wykorzystania komercyjnego, jak i niekomercyjnego. Firmy, na podstawie udostępnionych danych, będą mogły stworzyć nowe produkty lub proponować inteligentne usługi biznesowe (chodzi o przedsiębiorców działających na rynku motoryzacyjnym, ubezpieczeniowym i ochrony środowiska).

Szersze udostępnianie danych umożliwi uruchomienie w 2017 r. i 2018 r. kolejnych usług dla obywateli. Nowa usługa „Mój pojazd”, która ma ruszyć z końcem 2017 r., pozwoli właścicielom aut w Polsce na sprawdzenie online wszystkich danych (zgromadzonych w CEP) o ich własnym pojeździe.