Sejm uchwalił ustawę o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego

Informacja sektora publicznego jest dziś ważnym materiałem wyjściowym dla produktów i usług związanych z zasobami cyfrowymi o dotychczas niewykorzystanym potencjale. Podmioty publiczne wytwarzają, gromadzą lub przechowują ogromną ilość informacji i treści, poczynając od danych statystycznych czy gospodarczych, poprzez materiały archiwalne, po zdigitalizowane księgozbiory lub kolekcje dzieł sztuki. Wraz z rewolucją cyfrową istotnie wzrosła wartość tego źródła dla innowacyjnych produktów lub usług wykorzystujących takie zasoby. Dzięki tej ustawie łatwiejsze będzie wykorzystanie tego potencjału.

Projekt ustawy, po pierwsze implementuje dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/37/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. zmieniającą dyrektywę 2003/98/WE w sprawie ponownego wykorzystywania informacji sektora publicznego (tzw. dyrektywa re-use). 

Uwzględnia on podstawową zmianę dyrektywy 2003/98/WE, którą jest rozszerzenie jej zakresu podmiotowego o biblioteki, muzea i archiwa, ponieważ treści będące w posiadaniu tych podmiotów do tej pory, na gruncie poprzedniej dyrektywy, podlegały wyłączeniu z ponownego wykorzystywania.

Dotychczas ponownemu wykorzystywaniu podlegały jedynie informacje publiczne. Po wejściu w życie ustawy zasoby tych instytucji, które nie korzystają z ochrony praw autorskich, jak np. zdigitalizowane dzieła sztuki, reprodukcje materiałów archiwalnych czy publikacje elektroniczne, będą mogły być ponownie wykorzystywane na zasadach określonych w ustawie.

W trakcie prac w Sejmie na Komisji Administracji i Spraw Wewnętrznych, projekt ustawy został poszerzony o dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej oraz Państwowego Instytutu Geologicznego. Oznacza to, że informacje sektora publicznego będące w posiadaniu tych instytucji, jak np. dane meteorologiczne, będą przekazywane nieodpłatnie do ponownego wykorzystywania, o co postulowały od dawna organizacje pozarządowe. Jest to więc niewątpliwy przełom w udostępnianiu tych danych.

Ponadto rząd zaproponował nowy sposób wdrożenia zmienianej dyrektywy w polskim  porządku prawnym, który zapewni, że rozwiązania dotyczące ponownego wykorzystywania będą bardziej przejrzyste i łatwiejsze w stosowaniu. Dotychczas przepisy o ponownym wykorzystywaniu znajdują się w Rozdziale 2a ustawy z dnia 6 września 2001 r.  o dostępie do informacji publicznej. Przepisy te zostały wprowadzone do ustawy o dostępie do informacji publicznej w związku z implementacją w 2011 r. tzw. pierwszej dyrektywy re-use. Rozwiązanie to spotkało się w ciągu ponad 4 lat obowiązywania przepisów z krytyką. W praktyce pojawiały się trudności z rozróżnieniem zwykłego dostępu do informacji a ponownym wykorzystywaniem. Dlatego też, Rząd zaproponował wyodrębnienie przepisów o ponownym wykorzystywaniu z ustawy o dostępie do informacji publicznej i uregulowanie tej materii w ustawie o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego.

Ustawa o ponownym wykorzystywaniu informacji sektora publicznego określać będzie zasady i tryb udostępniania lub przekazywania informacji sektora publicznego w celu ponownego wykorzystywania, podmioty, które udostępniają lub przekazują te informacje, warunki oraz opłaty za ponowne wykorzystywanie.

Przez ponowne wykorzystywanie należy rozumieć wykorzystywanie przez osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej informacji sektora publicznego, w celach komercyjnych lub niekomercyjnych innych niż pierwotny publiczny cel, dla którego informacja została wytworzona. Innymi słowy chodzi o każde twórcze wykorzystanie informacji,  np. poprzez zwiększenie wartości dodanej, czy łączenie danych z różnych źródeł w celu tworzenia aplikacji i innych innowacyjnych produktów.

Informacją sektora publicznego jest każda treść lub jej część, niezależnie od sposobu utrwalenia (w postaci papierowej, elektronicznej, dźwiękowej, wizualnej  lub audiowizualnej), będącą w posiadaniu  podmiotów zobowiązanych.

Przebieg prac w Sejmie można prześledzi pod tym linkiem.