Okrągły Stół Rady ds. Cyfryzacji ws. ustawy o policji

Posiedzenie Okrągłego Stołu Rady do Spraw Cyfryzacji - 04.01.2016

- Mam nadzieję, że dzięki temu spotkaniu zostanie wypracowane stanowisko, równoważące kwestie bezpieczeństwa państwa z jednej strony i wolności obywateli z drugiej – podkreśliła minister Anna Streżyńska.

Podobnego zdania był Jarosław Gowin, wicepremier, minister nauki i szkolnictwa wyższego: „Mamy świadomość, że potrzebne są nowe uregulowania, będziemy chcieli zrównoważyć te dwie ważne rzeczy: wymóg bezpieczeństwa w kontekście międzynarodowym - przed nami szczyt NATO i Światowe Dni Młodzieży - oraz kwestie wolności i prawo do prywatności.”

Wicepremier podkreślił, że „podchodzimy do tego z pełną powagą”.

Mam nadzieję, że dzięki temu spotkaniu zostanie wypracowane stanowisko, równoważące kwestie bezpieczeństwa państwa z jednej strony i wolności obywateli z drugiej

minister Anna Streżyńska

W trakcie spotkania Rady minister Maciej Wąsik, odpowiedzialny w KPRM za służby specjalne, przedstawił najważniejsze założenia nowego projektu ustawy. Przypomniał także, że w lipcu 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł konieczność zmiany niektórych przepisów ustawy. Podkreślił, że wyrok Trybunału nie został zrealizowany przez poprzedni rząd. Minister Wąsik przypomniał także, ze TK nakazał w ciągu 18 miesięcy zmienić niektóre aspekty ustawy.

Dzięki poszerzonej formule spotkania Rady, głos zabrali także zaproszeni przez minister Streżyńską przedstawiciele organów stojących na straży wolności obywatelskich. Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich mówił, że „analiza projektu ustawy wskazuje, że nie spełnia on kryteriów wskazanych przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 20 lipca 2014 r. (sygn. K 23/11). Ryzyko naruszenia standardów konstytucyjnych niesie za sobą m.in. czas stosowania czynności operacyjno-rozpoznawczych. W opinii Rzecznika Praw Obywatelskich przedłużanie kontroli operacyjnej do 18 miesięcy, bez wprowadzenia do ustawy szczegółowych przesłanek przedłużenia, przekracza ramy konieczne w demokratycznym państwie prawa.” Dr Bodnar przypomniał także, że umożliwienie służbom policyjnym i służbom ochrony państwa pozyskiwania wiedzy o treści, czasie i formie komunikowania się jednostek, a także monitorowania ich aktywności w Internecie może stanowić naruszenie prawa do ochrony prywatności czy też ochrony tajemnicy komunikowania. W ocenie RPO, regulacje dotyczące tych kwestii zawarte w projekcie ustawy o Policji nie spełniają standardów konstytucyjnych.  

Minister Wąsik odnosząc się do wystąpienia RPO powiedział, że nie jesteśmy w stanie stworzyć w ciągu 2 miesięcy niezależnego ciała, które miałoby nadzorować służby. Podkreślił jednak gotowość do współpracy i otwarcie na sugestie zarówno Rady, jak i osób biorących udział w spotkaniu.

Edyta Bielak-Jomaa, Główny Inspektor Ochrony Danych Osobowych, podkreśliła, że są to kwestie bardzo trudne i trzeba będzie wypośrodkować dwie bardzo ważne rzeczy – bezpieczeństwo państwa i ochronę prywatności w sieci. Z perspektywy GIODO dyskutowany projekt nie spełnia postulatu ochrony prywatności, a kontrola następcza jest niewystarczająca.

Również Piotr Waglowski stał na podobnym stanowisku – przypomniał m.in., że stanowiska RPO i GIODO uwzględniają te opinie, które są od lat przedmiotem dyskusji (np. kwestia retencji danych). Zwrócił on uwagę na konieczność przeprowadzenia konsultacji społecznych. Podobne zdanie prezentowała Katarzyna Szymielewicz - członek Rady, reprezentująca Fundację Panoptykon. Biorący udział w spotkaniu Jarosław Lipszyc z Fundacji Nowoczesna Polska przypomniał, że podobna dyskusja toczyła się kilka lat temu przy okazji ACTA.

W trakcie spotkania wypowiadali się także przedstawiciele zrzeszający przedsiębiorców, którzy tłumaczyli, że kwestie, o których mowa dotyczą też interesu gospodarczego państwa.

Minister Streżyńska kończąc spotkanie podsumowała, że oprócz zgłaszanych w trakcie debaty postulatów istotnym problemem jest zdefiniowanie pojęcia danych internetowych oraz charakteru podmiotów, które te dane zbierają i zobligowane są do przekazywania w związku z brzmieniem projektu.

Zapewniła, że Rada ds. Cyfryzacji podejmie obiegowo uchwałę ws. projektu ustawy. Podkreśliła, że Rada jest ustawowym organem opiniodawczym ministra i minister w każdej swojej działalności legislacyjnej lub odnoszącej się do strategii innych dokumentów rządowych – zawsze otrzymuje opinię od Rady i bierze ją pod uwagę na tyle, na ile jest możliwe uwzględnienie jej argumentów w procesie legislacyjnym.

Minister Wąsik odnosząc się do wystąpień wszystkich przedmówców podkreślił ponownie gotowość do współpracy jeszcze na etapie bieżącego procesu legislacyjnego, otwartość na niektóre spośród zgłoszonych uwag i zadeklarował podjęcie – po zakończeniu bieżącego procesu legislacyjnego w związku z jego pilnym charakterem – prac nad docelowym kształtem ustawy, w którym uwzględnione zostaną szerokie konsultacje i pełna ocena skutków regulacji.

Rada do Spraw Cyfryzacji składa się z przedstawicieli organizacji pozarządowych i czołowych ekspertów działających na rynku usług telekomunikacji, informatyzacji i cyfryzacji. Jej członkowie wspierają swoją wiedzą i doświadczeniem Ministerstwo Cyfryzacji oraz Komitet Rady Ministrów do Spraw Cyfryzacji; opiniują dokumenty strategiczne i inne dokumenty związane z cyfryzacją, łącznością i rozwojem społeczeństwa informacyjnego. Rada współpracuje na przykład w takich obszarach jak integracja cyfrowa, ochrona prywatności w sieci, likwidacja barier rozwoju gospodarki elektronicznej, czy reforma prawa własności intelektualnej w sieci.