Strategia Informatyzacji Państwa
Rozdział 3. SRP — System Rejestrów Państwowych
Celem projektu SRP jest usprawnienie usług świadczonych przez administrację i znaczące obniżenie kosztów utrzymania rejestrów oraz kosztów społecznych. Dziś obywatele zobowiązani są do przenoszenia informacji pomiędzy instytucjami, ponieważ urzędy bezpośrednio nie komunikują się między sobą, mimo iż formalnie zobowiązane są do pozyskiwania informacji gromadzonych w systemach innych urzędów. Cel ten można osiągnąć tworząc referencyjny model przechowywania i przetwarzania informacji w rejestrach państwowych, a także udostępniania informacji w nich zawartych obywatelom i podmiotom świadczącym usługi na rzecz obywateli. Wyeliminowane wtedy zostanie wielokrotne gromadzenie tych samych informacji – obecnie obywatel musi każdemu urzędowi podawać co najmniej imię, nazwisko, adres, PESEL, często imiona rodziców, nazwisko panieńskie matki, itd. Celem jest więc pozyskiwanie tych danych na podstawie ID obywatela (PESEL) oraz ew. nazwisko (dla uniknięcia pomyłek), a pozostałe dane identyfikacyjne będą każdorazowo (gdy zaistnieje potrzeba) odczytywane z rejestru referencyjnego – w tym przypadku PESEL. Należy zaznaczyć, że w wielu przypadkach nie będzie potrzeby składania pewnego typu formularzy – wówczas, gdy służy on wyłącznie do powiadomienia pewnego organu o fakcie, o którym obywatel poinformował już inny organ (jak np. zmiana nazwiska, adresu).
W praktyce włączenie rejestru do SRP oznaczać będzie:
- migrację fizyczną do wspólnych Centrów Przetwarzania Danych,
- integrację techniczną, polegającą na wyeliminowaniu z przyłączanego rejestru tych danych, które są gromadzone w innych rejestrach i zastąpieniu wyeliminowanej informacji wskazaniem za informację w rejestrze referencyjnym,
- integrację prawną, konstytuującą te zmiany (ograniczenie zakresu danych w rejestrze, przydział uprawnień do bieżącego korzystania z danych referencyjnych innych rejestrów, podział kompetencji i odpowiedzialności administratora między MC – techniczne, a resort prowadzący – merytoryczne).
W IV kwartale 2016 r. opracowany zostanie Model Informacyjny Państwa (MIP) inwentaryzujący dane (i powiązania między nimi), których administracja potrzebuje dla realizowania swoich zadań. Model ten będzie uwzględniał konieczność zapewnienia zarówno otwartości jak i ochrony prywatności już w fazie projektowania.
MIP pozwoli:
- wyeliminować wielokrotne gromadzenie i aktualizowanie tych samych danych, co obecnie zmusza obywatela do przekazywania tej samej informacji wielu urzędom, na potrzeby resortowych, separowanych rejestrów,
- dokonać ponadresortowej oceny przydatności gromadzonych danych i zrezygnować z informacji:
- zbędnych,
- takich, których przetwarzanie przynosi niewielkie korzyści,
- takich, których gromadzenie służy realizacji celów osiągalnych w inny sposób.
MIP umożliwi także ustalenie hierarchii priorytetów, według której model danych zaimplementowany w Systemie Rejestrów Państwowych będzie stopniowo poszerzany na kolejne ewidencje, obejmując docelowo wszystkie – co do zasady – dane rejestrowe. Na podstawie tych priorytetów ustalony zostanie (do końca III kwartału) harmonogram ewidencji przewidzianych do inkorporacji do SRP w roku 2017. Harmonogramy kolejnych przyłączeń będą opracowywane później, gdy kończyć się będą procesy integracji o wyższych priorytetach.
Budowa SRP to zadanie wieloetapowe, gdyż kolejne inkorporowanie rejestru do SRP nie może zaburzać jego funkcjonowania. Ponadto włączanie każdego rejestru ma swoją specyfikę: zarówno techniczną, jak prawną, a jednocześnie rodzi nowe problemy związane np. z możliwością przekrojowych analiz danych o obywatelach. Przed przyłączeniem każdego rejestru konieczne więc będzie dokonanie przegląd aktów prawnych powiązanych z tym rejestrem, analiza potencjalnych nowych ryzyk i opracowanie mechanizmów ich eliminowania. Dlatego też corocznie określana będzie lista rejestrów przewidzianych do integracji z SRP w roku kolejnym oraz inwentaryzacja niezbędnych zmian w ustawach konstytuujących te rejestry.
MC, utrzymujące SRP, zostanie zobowiązane w ustawie do objęcia SRP systemem zarządzania bezpieczeństwem informacji.
Dostęp do danych w ramach SRP nie będzie limitowany na poziomie całych rejestrów („dostęp do rejestru mają: …”), ale na poziomie pojedynczej informacji („Urząd X ma dostęp na następujących danych SRP: …” – tu zostaną wymienione pojedyncze informacje gromadzone w różnych rejestrach SRP, jak np. imię, nazwisko, adres, numer dowodu).
Realizacja zadań merytorycznych (związanych przetwarzaniem niezbędnych informacji, które pozostaną w poszczególnych resortach/urzędach) zostanie organizacyjnie oddzielona od realizacji zadań technicznych związanych z utrzymaniem koniecznej infrastruktury sprzętowo-programowej, która skoncentrowana zostanie w Centralnym Ośrodku Informatyki, gromadzącym także niezbędne zasoby osobowe.
Projektowane zmiany powinny przynieść następujące skutki:
- obniżenie kosztów utrzymania rejestrów,
- obniżenie kosztów funkcjonowania administracji,
- w ramach bezpieczeństwa:
- możliwość precyzyjnego przydzielania uprawnień do korzystania wyłącznie z informacji niezbędnych,
- zunifikowanie zasad udostępniania danych pozwoli eliminować „najsłabsze ogniwa” procesów uwierzytelnienia i autoryzacji,
- wspólne, profesjonalne Centra Przetwarzania Danych, w których utrzymywane będą zasoby techniczne wszystkich rejestrów SRP, zapewnią ochronę danych i poziom usług nieosiągalny w obecnych ośrodkach,
- synergia budowanych zespołów kompetencyjnych – w miarę integracji kolejnych rejestrów maleć będą łączne koszty ich utrzymania.
W IV kwartale 2016 roku opublikowana zostanie także specyfikacja interfejsów (API i innych) do SRP, która pozwoli na korzystanie z zawartych tam danych (jako atrybutów) przez usługi zaufania oraz przez EZD RP.
Załącznik nr 3 zawiera plan wstępnych działań w zakresie budowy SRP.
Uproszczony schemat SRP
